تعریف:
موزه مؤسسهایست دائمی و بدون هدف مادی که درهای آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت میکند. هدف موزهها، تحقیق در آثار و شواهد بهجایمانده انسان و محیط زیست او، گردآوری آثار، حفظ و بهرهوری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار، به ویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی و بهره معنوی است
براساس اساسنامه شوراي بين المللي موزه ها(I.C.O.M)، موزه موسسه اي است دائمي که به منظور حفظ و بررسي و گسترش مجموعه هاي هنري، تاريخي، علمي و فني... از راههاي گوناگون به ويژه با نمايش آنها براي همگان در جهت بهرهمندي و آموزش آنها بر پا شود.
تاریخچه پیدایش اولین موزه ها در جهان و ایران:
اولین اقدامی كه در مورد نگهداری آثار و اشیاء (موزه) در تاریخ ثبت شده است، مربوط به جمعآوری اسناد و كتیبههای گلی، توسط آشور بنی پال (۷ق.م) و بعد از آن آخرین پادشاه بابل بنونیدس (۵۵۶-۵۳۹) كه در قصر خود موزه كوچكی از آثار عتیقه ترتیب داده بود، اما تشكیل موزه به معنای نوین آن بر میگردد به سدههای (۱۸-۱۹) میلادی در اروپا كه در آن سالها آثار و اشیای تاریخی، مخصوصا از بینالنهرین كشف گردیده و از این آثار استفادههای زیادی در جهت اثبات گفتههای تورات و انجیل میشد. در نوع بینش و افكار مردم جستجو كرد و در كشورهای شرقی به دلیل نوع تفكر درونگرایی، كمتر در پی اثبات علل وقایع از طریق مادی وتجربی هستند. و مسائل معنوی برای آنها راهگشا بود و سعی میكنند بیشتر مسائل را ماورای طبیعه فرض كنند و به این تفكر اعتقاد دارند. كرده وآن جذبه را نداشت با پیدا شدن آثار تمدنهای ذكر شده در كتاب مقدس در بینالنهرین یا فلسطین تا حدودی اعتقاد آنها نسبت به كتاب مقدس محكمتر شد. خیلی شبیه بشر بوده و حتی غرایضی مانند انسانها داشته و بیشتر بعد دنیوی را به نمایش میگذارد. ولی اسطورههای شرقی بیشتر بعد معنوی میباشد در نتیجه، تاسیس موزه در كشورهای شرق دیرتر انجام شد، انگیزه تاسیس موزه در شرق به خاطر لزوم حفظ هویت و پشتوانه فرهنگی در مقابل فرهنگ عادی غرب بوده است. بنابراین موزه تقلیدی از غرب بوده است.
تشكیل موزه ابتدا در اروپا آغاز گردید و سپس در كشورهای شرقی، علت این مسئله را میتوان
در حالیكه در كشورهای غربی افكار اروپایی بعد از قرون وسطی نسبت به كلیسا و كتاب مقدس تغییر
این تفاوت تفکر در بین ملل شرق غرب حتی در اسطوره سازی چهره مینمایاند. اسطورههای غربی
در ایران آشنایی با موزه به سال ۱۲۹۰ هجری قمری باز میگردد یعنی زمانی كه ناصرالدین شاه از سفر فرنگ بازگشت. او دستور داد تا در ارگ سلطنتی موزهایی تاسیس و راهاندازی شود. اما این موزه مانند همزادان خود در اروپا جنبهای خصوصی و اشرافی داشت. ولی گام اصلی در زمینه ایجاد موزه به معنا و مفهوم امروزی با بنیاد موزه ملی در ایران برداشته شد. ابتدا در یكی از تالارهای وزارت معارف بود و سپس به تالار كاخ مسعودیه منتقل شد. و در سال ۱۳۱۵ نیز به ساختمان جدید موزه ایران باستان انتقال یافت.
این موزه در سال ۱۲۹۵ هجری شمسی تاسیس گردید كه شامل ۲۷۰عدد شئی بوده است. محل موزه
طبقه بندی موزه ها:
موزه ها را براساس اسلوب های مختلفی طبقه بندی میکنند ولی مناسب ترین شیوه برای طبقه بندی موزه ها بر اساس مجموعه موزه می باشد. به این ترتیب موزه ها را به لحاظ هویتی و عملکردی تقسیم بندی می کنند.
۱- طبقه بندی هویتی موزه ها :
الف) دوره تاریخی
- پیش از تاریخ
- تاریخی
- اسلامی
ب) موضوعی
- اشیا
- مفاخر
- پوشاک
ج) جغرافیایی
- محلی
- منطقه ای
- ملی
٢- طبقه بندی عملکردی موزه ها (کاربرد) :
- آثار علمی و فضایی (موزه های علوم و فنون)
- اکوموزه
- موزه های هنری و نمایشی
- موزه های باستانی و تاریخی
- موزه های مردم شناسی (مفاخر و مشاهیر، آداب و رسوم و ...)
- موزه های طبیعی :
- باغ های انسان شناسی
- گیاه شناسی
- جانورشناسی (موجودات زمینی و آبزی)
- ذخائر طبیعی(فسیلها و کانیها)
موزه های منطقه غالبا موزه های محلی هستند که فرهنگ منطقه مورد نظر را به نمایش میگذارند.
موزه منطقه ای زاهدان گستره فعالیت وسیع تری داشته و فرهنگی فراتر از مرزهای استان یعنی دو استان کرمان و خراسان جنوبی را هم به نمایش میگذارد.
موزه پست و تلگراف نیز تاریخچه و همچنین اشیای باقی مانده از دوران قدیم را به نمایش میگذارد.
موزه ی بیت رهبری نیز یادآور دوران تبعید آیت الله خامنه ای در شهرستان ایرانشهر میباشد.
منابع:
- تأملی به موزه و میراث فرهنگی- عباس زحمتی ایرج
- طبقه بندی موزه ها- شیرین مستغاثی
موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: تاریخچه موزه
.: Weblog Themes By Pichak :.